Osnovni pokazatelji

PRIVREDA

Osnovni pokazatelji

Sve do pred kraj 19. vijeka, prostor koji danas pripada opštini Derventa, imao je pretežno agrarni privredni karakter i privreda je uglavnom bila bazirana na poljoprivrednoj proizvodnji i seoskom tržištu. Austrougarskom okupacijom dolazi do preokreta u privrednoj strukturi derventskog područja i zahvaljujući dolasku stranog kapitala stvaraju se uslovi za prodor kapitalističkog načina privređivanja i to su počeci razvoja industrije , saobraćaja, trgovine. Početkom 20. vijeka , Derventa je bila poznata kao trgovačko mjesto sa razvijenim zanatstvom i relativno bogatom poljoprivrednom okolinom.
Drugi svjetski rat je donio ogromna razaranja na području Dervente, tako da se po njegovom završetku moralo poći iznova u pogledu privrede. Poljoprivreda je zabilježila ogromne materijalne gubitke, uništen je stočni fond, zapušteni voćnjaci i oranice.

Poslijeratni socijalistički razvoj karakteriše smjena perioda ekspanzije i recesije privrednog razvoja. Granska struktura industrije u tom periodu karakteriše se manjom raznorodnošću. Vodeću poziciju zauzimala je industrija kože i obuće,slijedi tekstilna, metalska, prehrambena, grafička. I kvalifikaciona struktura radne snage na području opštine odgovarala je potrebama lake industrije. Prije posljednjeg rata Derventa je pripadala grupi srednje razvijenih opština u BiH sa oko 13.500 zaposlenih. Tekstilna industrija „Ukrina“sa proizvodnjom od 10 miliona kvadratnih metara tkanine u1991. godini, Fabrika cijevi „Unis“ sa godišnjom proizvodnjom od 40 hiljada tona cijevi, cijevnih elemenata i proizvoda te Fabrika obuće „Demos“ sa dnevnom proizvodnjom od 15 hiljada pari obuće bili su nosioci izvoza i privrednog razvoja opštine osamdesetih godina. U vrijeme neposredno pred građanski rat dolazi do teške ekonomske krize i pada proizvodnje.

Za vrijeme ratnih dejstava 1992. godine veći dio proizvodnih pogona je oštećen ili uništen tako da nakon rata, u skladu sa izgradnjom novog ekonomskog sistema, počinje proces privatizacije društvenih odnosno državnih preduzeća koji umjesto privrednih giganata forsira razvoj malih i srednjih preduzeća.Osnivaju se i nova preduzeća u privatnom vlasništvu i dolazi do revitalizacije i ubrzanog razvoja derventske privrede.

Privreda u 2016. godini

Derventska privreda je, prema podacima Agencije za posredničke, informativne i finansijske poslove -APIF-a, u 2016. godini ostvarila ukupne prihode u iznosu od 400.462.574,00 KM ili za 13,79 odsto više u odnosu na 2015. godinu.Ukupni rashodi iznosili su 376.265.213,00 KM što je za 7,89 odsto više u odnosu na prethodnu godinu.Sveukupna neto dobit derventske privrede u 2016. godini iznosi 21.399.218,00 KM.
Prema podacima Spoljnotrgovinske komore Bosne i Hercegovine Opština Derventa je ostvarila izvoz veći za 33,53 posto,dok je uvoz veći za 2,96 posto. Derventa je i dalje zadržala lidersku poziciju u izvozu na nivou dobojske regije sa učešćem od 55,44 posto.Pokrivenost uvoza izvozom je 144,08 posto.
U izvozu Republike Srpske opština je učestvovala sa 10,81 posto,a izvoz je ,kao i prethodnih godina,najvećim dijelom ostvaren u Austriju,Švedsku, Italiju,Njemačku,Francusku,Mađarsku, Slovačku Republiku i Tursku.
Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku prosječna mjesečna bruto plata po radniku u 2016. godini na području opštine iznosila je 987,00 KM,a prosječna mjesečna neto plata je 658,00 KM.
Na području opštine su poslovala 203 pravna lica, od kojih je 148 ostvarilo dobit,a njih 50 je zabilježilo gubitak,jedno pravno lice je imalo ostvarene prihode jednake ostvarenim rashodima,dok četiri nisu zabilježili promjene na računu.
Na području opštine je u prethodnoj godini bilo registrovano 492 preduzetnika i njihov broj je u odnosu na 2015. godinu manji za 1,80 odsto.Najveći broj preduzetnika, kao i prethodnih godina je u oblasti trgovine na malo i veliko (190), slijedi djelatnost pružanja smještaja, pripreme i posluživanja hrane(99),prerađivačka industrija (65),ostale uslužne djelatnosti(39),građevinarstvo(27),saobraćaj i skladištenje (24),oblast stručne, naučne i tehničke djelatnosti(21), poljoprivreda, šumarstvo i ribolov(15) ….
Prema podacima Poreske uprave Republike Srpske na području opštine Derventa sa 31.12.2016. godine bilo je 5.882 zaposlena radnika što je za 2,57 posto manje u odnosu na kraj 2015. godine.Najviše zaposlenih je u prerađivačkoj industriji (2.548),trgovini na veliko i malo, popravka motornih vozila (1.172),obrazovanje (500),javna uprava i odbrana, obavezno socijalno osiguranje(251),saobraćaj i skladištenje(182),hotelijerstvo i ugostiteljstvo (178),djelatnost zdravstvene zaštite i socijanog rada (177), građevinarstvo(148) itd.
Prema podacima Zavoda za zapošljavnje Republike Srpske na Birou Derventa bilo je prijavljeno 2.047 nezaposlenih lica što je za 9,95 posto manje u odnosu na isti period 2015.godine kada je bilo prijavljeno 2.273 nezaposlena lica.U strukturi nezaposlenih najviše je kvalifikovanih radnika,lica sa srednjom stručnom spremom i nekvalifikovanih, a što se tiče starosne strukture najveći broj nezaposlenih je u dobi od 30 do 50 godina, ukupno 885 lica ili 43,23 posto.
I derventski privrednici se suočavaju sa većinom problema koji prate aktuelne procese reformi u Republici Srpskoj pa su u kontaktima sa njima naglašeni zahtjevi za smanjenje i ujednačavanje stopa poreza i doprinosa,smanjenje i ukidanje visokih parafiskalnih doprinosa,visokih carinskih stopa i komplikovanih carinskih i administrativnih procedura,nedostatak mehanizama zaštite domaće proizvodnje,nelojalna konkurencija,sistem obrazovanja ne prati potrebe tržišta rada,nedostatak stimulativnih mjera izvoza,visoke cijene komunalnih usluga i energenata.

Privreda u 2015. godini

Finansijski rezultati poslovanja privrede opštine Derventa u 2015. godini pokazuju da su u privredi ostvareni ukupni prihodi veći za 0,90 posto u odnosu na 2014. godinu, a ostvareni rashodi su manji za 13,20 posto.Ukupna dobit ostvarena u 2015. godini iznosi 25.642.440,00 KM i u odnosu na 2014. veća je za 50,90 posto.Ukupan gubitak ostvaren u 2015. godini iznosio je 24.572.332,00 KM što je u odnosu na 2014. godinu manje za 77,11 posto . Prema podacima Poreske uprave Republike Srpske na području opštine Derventa je sa 31.12.2015. godine bilo zaposleno 6.037 radnika. Najviše zaposlenih je u oblasti prerađivačke industrije-2.658,u trgovini na veliko i malo 1.151,u obrazovanju 513,javnoj upravi i odbrani 254, u proizvodnji računara, elektronskih i optičkih proizvoda zaposleno je 309 radnika itd.
Prema podacima Zavoda za zapošljavanje RS, Biro Derventa je 31.12.2015.godine na evidenciji imao 2.273 prijavljena nezaposlena lica.Broj nezaposlenih na području opštine na kraju 2015. godine je manji za 7 posto u odnosu na isti period 2014. godine.
Prosječna mjesečna bruto plata po radniku u 2015. godini za područje opštine je iznosila 956 KM, a prosječna mjesečna neto plata 634 KM.
U 2015. godini je na području opštine poslovalo ukupno 177 privrednih društava, od koji su 124 mikro privredna društva, 38 je malih privrednih društava, 11 srednjih i 4 velika sa preko 250 zaposlenih. Prema podacima Odjeljenja za privredu i društvene djelatnosti na području opštine bila je registrovana 501 preduzetnička djelatnost, što je u odnosu na 2014. veće za 2,03 posto.
Prema podacima Agencije “APIF” na području opštine bilo je registrovano 387 aktivnih pravnih lica i 122 poslovne jedinice pravnih lica.Pravna lica su u 2015. godini ostvarila ukupne prihode u iznosu od 351.905648,00 KM ili za 0,90 posto više u odnosu na 2014. godinu.Pozitivno je poslovalo 136 pravnih lica.
Prema podacima Spoljnotrgovinske komore BiH obim spoljnotrgovinske razmjene opštine Derventa u 2015. godini iznosio je 477.866.527,00 KM, od čega je izvoz bio 251.505.597,00 KM, što je u odnosu na 2015. godinu veće za 4,37 posto, dok je uvoz iznosio 226.360.930,00 KM što je za 5,12 posto veće u odnosu na 2014. godinu.
U 2015. godini Derventa je u izvozu regije Doboj učestvovala sa 52,60,a u ukupno ostvarenoj vrijednosti uvoza regije Doboj sa 42,69 posto.Pokrivenost uvoza izvozom u 2015. godini bila je 111,11 posto. Izvoz je najvećim dijelom ostvaren u Austriju, Italiju, Njemačku, Mađarsku, Rumuniju, Srbiju i Tursku.
U ukupnoj vrijednosti izvoza Republike Srpske u 2015.godini opština Derventa je učestvovala sa 9,18 posto, a u vrijednosti uvoza sa 5,11 posto.

POSLOVANJE PRIVREDE OPŠTINE DERVENTA U 2017. GODINI

POSLOVANJE PRIVREDE OPŠTINE DERVENTA U 2018. GODINI